Astoria ken ik sinds mijn schooljaren, maar het was nooit tot me doorgedrongen dat het interieur zo mooi en bijzonder was. Het was een theater, óns theater, dat besefte ik wel heel goed. Immers, alle dingen die echt van belang waren in mijn schooltijd, hebben zich in Astoria afgespeeld. Ik denk aan onze schoolfeesten, onze amateurtoneelvoorstellingen, de schoolconcerten en af en toe een film zoals de onvergetelijke ‘Ben Hur’ met Charlton Heston en ‘De Tien Geboden’. Dat waren geweldige spektakels die in de vijftiger jaren een verpletterende indruk maakten op mij en andere jonge kijkers. Maar vooral denk ik terug aan de toneelstukken die ons schooltoneel in Astoria heeft opgevoerd. Onze regisseur was niemand minder dan de bekende schilder Van Dugteren, die onze tekenleraar was op de HBS. Hij regisseerde vakkundig en met stijl. Voor iedere scholier was het een eer om van hem een rolletje te krijgen! Voor een uitvoering werd maandenlang gerepeteerd.

Onvergetelijk was ons toneelstuk met als titel ‘Het 25e boek van de Odyssee’. Het zal niet iedereen meteen opvallen dat die titel opmerkelijk is. Je moet namelijk weten dat de Odyssee een epos is van Homerus uit de 8e eeuw voor Christus en dat het verhaal bestond uit 24 boeken - en niet 25! Het gaat over de omzwervingen van Odysseus na de Trojaanse oorlog, die door de Grieken met Achilles, Ajax en andere helden was gewonnen. Odysseus heeft na die oorlog tien jaar lang over de zeeën rondgezworven en allerlei heldendaden verricht. Eind goed, al goed, zo eindigt het 24e boek van de Odyssee.

Nee, niet eind-goed-al-goed, fantaseerde een toneelschrijver vele jaren later, want hoe zag het leven van de grote held Odysseus eruit toen hij weer de hele dag thuis woonde bij Penelope’s pappot? Verveelde hij zich niet? Is hij toen niet een ouwe zeur en een mopperaar geworden? Daarover gaat dus dat 25e boek, dat wij met ons schooltoneel opvoerden in Astoria. Een klassiek stuk met de nodige ironie. Klasgenoot Herman speelde koning Menelaos, een rol die hem goed paste (hij is later burgemeester geworden), verder natuurlijk Ellen, Dick en al die anderen, noem ze maar op. Ook mijn broer Edo had een rol gekregen. Geen grote rol, een heel klein rolletje eigenlijk, maar wel heel belangrijk. Hij was paleiswacht en moest het toneel opstormen met de uitroep “Het paleis is omsingeld”! Edo heeft veel geoefend om “paleis” te leren zeggen en niet “pleis”, want dat is best moeilijk als je het toneel op stormt!

Zo was er ook onze schoolmusical met bekende wijsjes, die door Haantje ten Pas was geschreven en geregisseerd. Wat hebben we daar een plezier mee gehad! Haantje had de wijs van allerlei populaire liedjes genomen en daarop teksten verzonnen over een prinsesje en haar aanbidder, die moest vechten met de draak. De uitvoering in zaal Astoria was een groot succes. Hele stukken van die musical kan ik nog steeds zingen en veel van mijn ex-klasgenoten kunnen dat ook nog. (Twee jaar geleden heb ik hierover al iets geschreven in Museum Nieuws.)

Heel educatief waren de schoolconcerten met klassieke muziek, die voor ons in Astoria werden gegeven. Ik herinner me een middag waarop een landelijk bekende pianist optrad. Het aardige was - en ook best wel bijzonder - dat wij leerlingen ter plaatse in de zaal op een briefje een pianostuk mochten noemen; dat briefje werd dan aan de pianist gegeven en vervolgens werd het stuk door hem gespeeld. Oef, dat kon die man allemaal! En als scholier ging je door voor een echte klassieke-muziekliefhebber, wanneer die pianist een door jou gevraagd verzoeknummer speelde.

Zo was er een verzoek van een leerling om een etude van Schubert te spelen. De pianist las het briefje, keek de zaal in en vroeg: van wie komt dit verzoek? Een klasgenoot stond op, een beetje trots; ja, dat verzoek kwam van hem. “Maar”, zei de pianist, “Schubert heeft helemaal geen etudes geschreven. Is dit een strikvraag of een geintje?” Met een rood hoofd mompelde onze klasgenoot iets over een vergissing en ging gauw weer zitten. 

Tot slot iets over die schoolfeesten. Hoe waren die? We dronken alleen cola en rookten niet, voor zover ik me kan herinneren. Maar eigenlijk kan ik me helemaal niets herinneren van schoolfeesten in Astoria. Dat zal dan wel kloppen; ik geloof eigenlijk dat we daar geen schoolfeesten hadden; die feesten waren in de sociëteit van Van de Riet! En ook een keer in de kantine van de textielfabriek van Annetjes vader. Dat was een gekostumeerd bal, waarop ik een toga heb geruïneerd - maar dat is een ander verhaal. 

Astoria was ons cultuurmonument, cultuur vóór ons en ván ons!

In 1996 zochten zij naar een oud pand met een woongedeelte, om hun sport onderneming te starten. Onderweg op de fiets naar het openlucht zwembad kwamen ze langs het witgeschilderde Astoria, dat direct hun aandacht trok. Na navraag en onderzoek bleek dat het pand in eigendom was van Exacta BV. Uit het eerste gesprek met de eigenaar kwam naar voren dat het pand, en een naastliggende woning, gesloopt gingen worden. Er lagen vergevorderde plannen om op deze grond een supermarkt en 22 appartementen te bouwen. Een onroerend goed handelaar was hier namelijk al 2 jaar mee bezig. Eddy en Marianne hoorden dat, ondanks dat de bouwtekeningen klaar waren, de sloop nog niet definitief was. Na aandringen op een tweede gesprek bij de directeur van Exacta, wat gelukkig werd ingewilligd, konden zij duidelijk maken dat het belangrijk was het historische gebouw niet te slopen. Ze pleitten voor restauratie van het theater en behoud voor volgende generaties.

Toen de tweejarige optie van de onroerend goed handelaar verlopen was kregen Eddy en Marianne een optie voor twee weken. Uiteraard hadden zij de afgelopen maanden onderzoek gedaan en gekeken naar een financiële constructie voor aankoop, restauratie en het starten van hun onderneming. Samen met een particulier financier gingen zij dit project aan. 

Het eerste struikelblok echter was de onroerend goed handelaar, die meende een mondelinge optie te hebben voor nog een jaar. Hij blokkeerde de verkoop van het theater door er conservatoir beslag op te laten leggen. Dit heeft geleid tot zeker drie maanden vertraging en hoge kosten voor Eddy en Marianne, alle werkzaamheden moesten immers worden uitgesteld tot de uitspraak van de rechter. In die periode is er veel gebeurd dat niet volgens de regels van fatsoen is gegaan. Er speelden namelijk grote financiële belangen voor de nieuwbouw van de onroerend goed handelaar en projectontwikkelaar. 

Nadat de onroerend goed handelaar zich een uur voor de uitspraak van de rechter had teruggetrokken kon de koop van Theater Astoria voor Eddy en Marianne alsnog doorgaan.

De familie de Vries kon nu eindelijk aan de slag. De bedrijfsnaam werd Sporttheater Astoria, want naast sportactiviteiten werd Stichting Jeugdtheater Astoria opgericht. Maandelijks werd een theatervoorstelling voor kinderen georganiseerd. Na bijna 15 jaar besloten Eddy en Marianne de sportactiviteiten te beëindigen en zich volledig te richten op de oorspronkelijke functie van Theater Astoria, nl. theater-, concert- en toonzaal. Uiteraard waren hier enkele aanpassingen voor nodig zoals vergunningen en inrichting van het gebouw.

Het theater kenmerkt zich door zijn strakke vormgeving in Amsterdamse Schoolstijl die volledig is gerestaureerd. De binnenkant is ook terug gebracht in de Art Deco stijl met mooie elementen uit de jaren 20 van de vorige eeuw. Sinds 2014 is het theater ook trouwlocatie en worden allerlei evenementen georganiseerd, bijvoorbeeld jazzmiddagen in oude stijl, lezingen, vergaderingen, exposities, concerten en theater activiteiten. 

Sinds juli 2020 hebben Eddy en Marianne Theater Astoria opengesteld voor bezichtiging.

Bezoekers wanen zich in de Roaring Twenties en kunnen genieten van een grote hoeveelheid bijzondere Art-Deco kunstobjecten uit diverse Europese landen. Het opzienbare kleurenpalet, het interieur en de onmiskenbare sfeer van de uitzonderlijke Roaring Twenties is absoluut een bezoek waard. Daarnaast kunt u genieten van een drankje op het theaterterras.